EMEP’li Karaca: Cezaevlerinde işkence var!
Emek Partisi (EMEP) Gaziantep Milletvekili Sevda Karaca, güneş görmeyecek şekilde yapılandırılan ve mutlak tecrit uygulanan Y ve S Tipi cezaevlerini Adalet Bakanına sordu.
Sevda Karaca, Türkiye’nin, Lozan Üniversitesi tarafından hazırlanan 2023 yılı cezaevi raporuna göre, Avrupa ülkeleri arasında en kalabalık hapishaneler listesinde birinci ülke iken dünyada da ilkler arasında yer aldığının altını çizdi. Güneş görmeyecek şekilde yapılandırılan ve tecrit odaklı olan Y ve S Tipi cezaevlerine dikkat çeken Karaca; “İnsanlık onuruna yakışmayan bu hapishaneleri kapatmayı düşünüyor musunuz?” diye sordu.
İnsan Hakları Derneği (İHD) Merkezi Hapishaneler Komisyonu’nun, Y ve S tipi hapishanelere dair hazırladığı raporda, bu hapishanelerde “ayakta sayım, izolasyon, çıplak arama, kötü muamele ve tecrit” gibi insanlık dışı uygulamalar olduğu ortaya konmuştu. S tipi hapishanelerdeki uygulamaların özelikle insan psikolojisi üzerinde birçok tahribata yol açtığını, şüpheli ölümler, intihar vakaları, işkence ve kötü muamele uygulamalarının çokça yaşandığını dile getiren Karaca, mahpusların hem dışarıyla hem de diğer mahpuslarla ilişkilerinin olabildiğinde kısıtlandığını, bağlarının kesildiğini ve mahpusların mutlak bir tecride maruz bırakıldığını aktardı. Karaca, bu hapishanelerde her hücrenin tek penceresinin olması ve tüm pencerelerin apartman boşluğu gibi tanımlanabilecek tek alana açılıyor olması nedeniyle herhangi bir hücredeki en hafif gürültünün bile tüm hücrelerde duyulması veya yankılanması şeklinde kurgulanmış mimari yapılanma nedeniyle, mahkumların günün 24 saati gürültüye maruz kaldığına dikkat çekti.
YANLIŞ BİLGİYİ KİM VERİYOR?
Sevda Karaca; “Marmara Kapalı Cezaevinde tutulan Av. Oya Aslan’dan aldığım mektupta, Aslan cezaevi koşullarını yazdığı taktirde ‘yalan yanlış bilgi veriyorsun’ denerek mektuplarına sansür uygulandığını aktarıyor. Oya Aslan mektubunda hapishanenin bir köşesinde bulunan, 15 metre duvarlarla çevrili kuyu gibi havalandırmalara mahpuslar günde yalnızca 1,5-2 saat çıkartıldığını aktarıyor" diyerek, “Mahkumlar bunları anlatırken, Adalet Bakanlığı sessiz. Yanlış bilgiyi kim veriyor?” diye sordu.
EMEP’li Sevda Karaca; aşağıdaki sorularına Adalet Bakanından yazılı yanıt istedi.
- Türkiye’de kaç tane Y ve S Tipi hapishane bulunmaktadır? Buralarda tutulan tutuklu ve hükümlü sayısı kaçtır?
- Neden ve hangi amaçlarla binlerce kapasiteli, yüksek güvenlikli yeni hapishaneler inşa edilmeye başlanmıştır?
- Bu hapishanelerin fiziksel yapısı nasıldır? Koğuş sistemi bulunmakta mıdır? Hücreler ve koğuşlar kaçar kişiliktir ve kaçar metrekaredir?
- Y ve S tipi cezaevlerinde bulunduğu belirtilen havalandırmaların fiziksel koşulları nasıldır? Mahpuslar günde ne kadar süre havalandırmadan faydalanabilmektedir? Havalandırması olmayan bu hücrelerde mahpusların tutulmasının yasal dayanağı var mıdır?
- Tek bir hücrede olan mahpus hangi amaç ile 24 saat kamera ile izlenmektedir?
- Sosyalliğin son derece kısıtlandığı bu yerlerde mahpusların yaşadığı fiziki ve ruhsal sorunların tespitine ilişkin bakanlığınızın bir çalışması var mıdır?
- Bu hapishanelerde bugüne kadar kaç intihar vakası yaşanmıştır? İntihar olduğu olup olmadığı araştırılmış mıdır?
- İnsanlık onuruna yakışmayan bu hapishaneleri kapatmayı düşünüyor musunuz?
KARACA SİNCAN CEZAEVİNİ ZİYARETE GİDECEK
Emek Partisi Milletvekili Sevda Karaca, yarın DEM Parti Milletvekili Nevroz Uysal Aslan’la birlikte İdare ve Gözlem Kurulu raporlarıyla tahliyesi ertelenen kadın mahkumları ziyaret edecek. Aralarında ağır sağlık sorunları yaşamalarına rağmen cezaevinde tutulan hasta mahkumların, “pişmanlık göstermedi, havalandırmada arkadaşıyla kol kola girdi, kendisiyle aynı suç grubunda olan mahkumlarla örgütsel davranış içinde bulundu” gibi gerekçelerle infazları ertelenen mahkumlarla görüşecek olan vekiller, daha sonra gözlemlerini basınla paylaşacak.