MARDİN – Mardin’de hasadına başlanan Xûrs tütünü renkli görüntülere sahne oldu. Hasat döneminin her aşamasında en büyük emeği kadınlar verirken, kazançlı çıkanlar ise tüccarlar.
Mardin’in Kızıltepe ilçesinde yer alan Xurs Vadisi’ndeki tarlalarda yüzyıllardır ekimi yapılan tütünün hasadına başlandı. Sahip olduğu doğal güzelliklerin yanı sıra tütünü ile anılan vadide başlayan hasat dönemi renkli görüntülere sahne oldu. Temel geçim kaynağı olan tütün için yurttaşlar, ekiminden hazır hale getirilmesine kadar büyük bir emek harcıyor. Sabah saatlerinde kadını ve erkeği ile tütün tarlalarına giren yurttaşlar, ilk olarak topladıkları yeşil tütün yapraklarını çuvaldız ile iplere geçiriyor.
Emek Harcayan Değil Tüccar Kazanıyor
Daha sonra iplere geçirilen tütün yaprakları bir ağaç dalına asıldıktan sonra güneş altında sararmaya bırakılıyor. Kurumaya serilen tütün yaprakları zaman zaman bir avuç su ile ıslatılarak, nemi korunuyor. Bu işlem bittikten sonra da paket haline getirilen tütün, kıyılmak üzere makinelerden geçiriliyor. Ancak, bu zorlu sürecin ardından ortaya çıkan emekte kazançlı çıkan yine tüccarlar oluyor.
‘Zahmetli ama en azından köyümüzdeyiz’
Selahattin Örnek de yaklaşık 2 buçuk dönümlük arazide yıllardır tütün ekimi yapan yurttaşlardan biri. 97 yaşındaki babasıyla birlikte ekim yapan Örnek, ekime Şubat ayı ile birlikte başladıklarını ve sürecin 8 ay kadar sürdüğünü aktardı. Yılda iki ürün aldıklarını belirten Örnek, bir dönümden yaklaşık 250 kilo tütün aldıklarını söyledi. Sürecin yorucu olduğunu ifade eden Örnek, “Çok zahmetli bir iş. Harcadığımız emeğin karşılığını alamıyoruz. İşçiliğimizi hesaplamıyoruz. 8 ay boyunca her gün çalışıyoruz ama işçiliğimizi hesaplasak bir şey kalmıyor. Metropollerdeki işler bile bizim işlerimizden iyidir. Ama biz şükür ediyoruz, başkalarının memleketine gitmek zorunda kalmıyoruz. Kendi köyümüzdeyiz. İnsanlarımız, dostlarımız ile beraberiz. Bu bizim için daha iyidir. Belki zengin olmuyoruz ama aç da kalmıyoruz” diye konuştu.
‘Tüccarın eline düşünce 50 tl oluyor’
En büyük sorunu satış aşamasında yaşadıklarını dile getiren Örnek, müşterisi olmayanların tütünü tüccara vermek zorunda kaldığını belirtti. Ürettikleri tütünün birinci kalite olduğunu, fiyatının ise 150 TL’den başladığını aktaran Örnek, satış aşamasında tütün üreticilerinin desteklenmesi gerektiğini vurgulayarak, “Tüccarın eline düşünce 50 TL oluyor. Onu bile vermedikleri oluyor. Bizim köyde genelde herkesin kendi müşterileri olduğu için daha iyi oluyor” dedi.
Xurs’ta Tütüncülük Kadının Mesleği
Söz konusu tütünün her aşamasında emek verenlerin başında kadınlar geliyor. Toplanmasından iplenmesine, hazır edilip paketlenmesine kadar her aşamasında yer alan kadınlar, tüm zorluklarına rağmen tütüncülüğü kendi meslekleri olarak görüyor.
Tarlada tütün yaprakları toplarken ellerinin halini gösteren Bedia Örnek, “Xursluların hali böyledir. Başka gelirimiz yok ki. Adımız tütünün sahipleri olarak çıkmış. Zahmetli bir iştir. Ama bu işi yapacağız ki aç kalmayalım” ifadelerini kullandı.
Tütün yapraklarını çuvaldız ile iplere dizen Müzeyyen Örnek ise yıl boyunca tütünün yetişmesi için emek verdiklerini ve kendisinin yılda iki defa tütün ipleme işini yaptığını ifade etti.
Kaynak : MA
News
