28 Nisan 2023 Cuma
Güney’in Sesi GAZETESİ – 2023 yılına girerken Cumhuriyetin 100. Yılında biteceği söylenen Lozan Antlaşması Türkiye’de en çok gündem olan konu oldu. Özellikle yer altı kaynaklarının kullanımına ilişkin sürekli gündem olan Lozan Antlaşması sosyal medyada ana gündem maddesi haline geldi.
LOZAN ANTLAŞMASI NEDİR?
Lozan Antlaşması ya da Lozan Barış Antlaşması; Türkiye Büyük Millet Meclisi temsilcileri ile İngiltere, Fransa, SSCB, Japonya, Bulgaristan, İtalya, Romanya, Yugoslavya, Yunanistan, Belçika ve Portekiz arasında imzalanmış olan bir barış antlaşmasıdır. 1. Dünya Savaşı’nın son barış antlaşması olarak karşımıza çıkan ve bağımsız Türkiye Cumhuriyeti’nin tasdiki olan Lozan Antlaşması tarihi 24 Temmuz 1923’tür.
SOSYAL MEDYADA GÜNDEM LOZAN
2023 yılına girilmesiyle sosyal medyada en çok konuşulan konu Lozan Antlaşması oldu. Ak Parti hükümeti ve hükümete yakın tarihçiler tarafından sık sık tekrarlanan “2023’te Lozan bitiyor. Yer altı kaynaklarını çıkartacağız” iddiaları özellikle Twitter’da sıkça konuşuldu. Kullanıcılar konuya esprili yaklaşımlar yaparken Lozan’ın biteceğine dair söylemlerde 2023’ün gelmesiyle hükmünü yitirdi.
GİZLİ MADDE VAR MI?
Lozan Antlaşması metnine göre Lozan Antlaşması süreli değildir. Lozan Antlaşması’nda Türkiye’nin bor ve petrol başta olmak üzere değerli yer altı kaynaklarını çıkarmasını engelleyecek bir madde de bulunmamaktadır. Lozan Anlaşması’nın ek gizli maddeleri olduğuna dair somut bir kaynak da bulunmuyor. Lozan Antlaşması’nın gizli ek maddelerinin olduğu bilgisi bir iddiadan ibarettir.
LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI’NIN MADDELERİ
Türk Devleti’nin sınırları içindeki yabancı okulların Türk kanunlarına uyması, okulların öğreniminin Türk Devleti tarafından düzenlenmesi kayıt altına alındı.
Fener Rum Patrikhanesi’nin yabancı kiliselerle ilişki kurmaması şartıyla Türkiye’de kalması kabul edilirken, azınlıklara verilen ayrıcalıklar kaldırıldı, tüm azınlıklar Türk vatandaşı kabul edildi.
• BOĞAZLAR KONUSU ÇÖZÜLDÜ
İstanbul’daki Rumlar hariç diğer yerlerdeki Rumların Yunanistan’a, Batı Trakya hariç diğer illerdeki Türklerin ise Türkiye’ye gönderilmesi suretiyle iki ülke arasında nüfus mübadelesine karar verildi.
20 Temmuz 1936’da imzalanan Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile de Lozan’da üzerinde en çok durulan başlıklardan Boğazlar konusu çözüme kavuşturuldu.
• 143 MADDE, ÖNSÖZ VE 4 BÖLÜM
143 madde, bir önsöz ve 4 bölümden oluşan Lozan Barış Antlaşması’nın ön sözünde, devletlerin istiklal ve hakimiyetine saygı gösterilmesi prensibine yer verildi.