0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Sağlık Bakanlığı tarafından 2024 yılı için öngörülen bütçe açıklandı. Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası Gaziantep Şubesi, bütçede sağlık emekçilerinin payına ilişkin basın açıklaması gerçekleştirdi.

SES Eş Başkanı Serpil Dağdemir’in okuduğu basın açıklaması şöyle;

Bilindiği gibi, Haziran 2018 genel seçimleri sonrasında uygulamaya giren Partili Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile birlikte, bütçeyi Cumhurbaşkanlığı hazırlıyor ve cumhurbaşkanı tarafından bir yasa teklifi olarak TBMM Başkanlığı’na iletiliyor. “2024 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi” de 17 Ekim 2023 tarihinde TBMM Başkanlığı’na sunuldu ve Plan ve Bütçe Komisyonu’nda, maalesef basına- halka kapalı olarak görüşülmeye başlandı.

Bu haliyle emekçilerin, halkın taraf olmadığı bütçenin genel durumuna baktığımızda;

Enflasyonist ve seçim yatırımı olan bir bütçe,

Kaynakların daha fazla sermayeye aktarıldığı bir bütçe,

Vergiler yoluyla yükün halkın omuzuna bindirildiği bir bütçe,

Kamusal hizmetlerde kesintiye uğrayan bir bütçe,

Faiz bütçesi,

Otoriterleşmeyi derinleştiren bir savaş bütçesi olarak değerlendirebiliriz.

Bütçe; siyasal iktidarların, rejimin demokratik, sosyal hak ve özgürlükler konusundaki duruşunun en önemli göstergesidir. Üretenlerin, değeri yaratanların, yani işçilerin, emekçilerin, halkın, vergi mükelleflerinin, bu ülkede yaşayan herkesin, doğrudan ya da dolaylı mekanizmalar aracılığıyla ödedikleri vergilerin nerelere harcandığını ya da harcanmadığını bilmeleri ve bunu denetleyebilmeleri gerekir. Bu denetim bütçenin hazırlanması, uygulanması ve sonuçlandırılması sırasında yapılabilmelidir.

Hükümetin yanlış ekonomi politikaları mevcut ekonomik krizi derinleştirmekte, çalışmaya uygun nüfusun üçte birinden fazlası işsizken ve yakın gelecekte iş bulma umudunu kaybetmiş durumda iken milyonlarca emekçi ailesi kışa hiçbir gelire sahip olmadığı şartlarda girmektedir. Asgari ücret ya da düşük ücretlerle çalışanların eline geçen para temel ihtiyaç maddelerine bile yetmemektedir. Çünkü temel ihtiyaç maddelerindeki enflasyon oranı TÜİK verilerinin çok çok üzerindedir.

Bütçe değerlendirmeleri, bu dönemin belirleyici özellikleri göz önüne alınarak yapılmalı, bütçenin sadece teknik açıdan değerlendirmesiyle ya da siyasal iktidardan istenecek ekonomik taleplerle sınırlandırılmamalıdır. Bütçe hakkı temel bir hak olarak değerlendirilerek; toplumun siyasi partileri aracılığıyla, emekçilerin, işçilerin, üretenlerin özcesi bütçeyi oluşturan vergi mükelleflerinin örgütlü yapıları aracılığıyla bütçenin hazırlanmasında, dağıtılmasında ve denetlenmesinde söz ve karar sahibi olacağı mekanizmalar geliştirilmesi için mücadele yürütülmelidir.

Mevcut tek adamın elinden çıkan bütçenin her yıl meclise sunulan hedeflerini tutturamadığını rahatlıkla ifade edebiliriz.

Cumhurbaşkanı yardımcısı Fuat Oktay % 5’lik ekonomik büyüme ve sadece yüzde 3.5’luk bütçe açığı hedefi ile ülkenin 2023 yılı bütçesine 4 trilyon 470 milyar lira olarak açıklamıştı.

Oysa 2019 yılından bu yana bakıldığında bütçenin açık vermediği dönem yok.  Son yıllarda yılın ortasında hep ek bütçe yapılıyor. Bazen küresel kriz, bazen pandemi, bazen deprem bahane ediliyor. 2023 Ocak-Eylül aylarına baktığımızda geçen yılın aynı dönemine göre bütçe açığı artışı yüzde bin 27 oldu. Bu da 10 kattan fazla artış demek.

Genel Bütçeye ilişkin ayrıntılı değerlendirmeler konfederasyonumuz KESK başta olmak üzere ilgili kesimler ve alanda çalışma yapan akademisyenler tarafından yapılmaktadır. Bu nedenle biz genel bütçeye ilişkin değerlendirmeyi bu giriş yazısı ile sınırlı tutup Sağlık Bakanlığı bütçesine ağırlık vermek istiyoruz.

Tablo: Sağlık Harcamalarının Yıllar İtibariyle Seyri

* Türkiye’de 2024 için toplam sağlık harcamaları %56’lık artışla 931 milyar olarak hesaplanmıştır.

* TÜİK’e göre 2023 Ekim ayı itibariyle yıllık enflasyon 61,36, ENAGRUP’a göre %126,18’dir

* TÜİK’e göre sağlık alanında gerçekleşen enflasyon ise %81,30’dur

* Sağlık bütçesindeki %56’lık artış TÜİK’in belirlemiş olduğu tüm ürünlerde gerçekleşen enflasyonun 16 puan, sağlık enflasyonunun ise 26 puan gerisindedir.

* Resmi enflasyonun dahi altındaki artış hem reel hem de resmi enflasyona göre sağlık bütçesinin artmadığını azaldığını göstermektedir.

• Dolar kuruna göre toplam sağlık harcaması 24,6 milyar dolardan 25,3 milyar dolara çıkmıştır. Bu artış nüfus artışı düşünüldüğünde harcama düzeyinin aynı seviyede kaldığını göstermektedir.
• Kişi başına günlük sağlık harcaması 18,7 TL’den 29,3 TL’ye arttığı gözükse de, harcamalar dolar kuruna göre salgın öncesi dönemin gerisinde kalmıştır.

Bu verilere bile baktığımızda toplam genel bütçenin büyümesi oranına göre Sağlık Bakanlığı bütçesinde de büyüme gözükse de sağlık harcamaları açısından enflasyon, dolar kuru artışları vb. değerlendirildiğinde aslında toplam bütçe içinde sağlık bütçesi payının artmadığını rahatlıkla görebiliriz.